Λύβιστρος και Ροδάμνη

Έμμετρο μεσαιωνικό μυθιστόρημα ρομαντικού περιεχομένου, αγνώστου συγγραφέα. Αποτελείται από 3.841 ανομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους και ανήκει στον κύκλο των βυζαντινών ερωτικών μυθιστορημάτων του 12ου-13ου αι. Έχει παραδοθεί επίσης με τη γραφή Λίβιστρος και Ροδάμνη. Η υπόθεση πλέκεται γύρω από τους έρωτες του Λατίνου άρχοντα Λύβιστρου με την Ινδή πριγκίπισσα Ροδάμνη, έτσι όπως ο Κλειτοβός τους αφηγείται στην παιδική του φίλη, Μυρτάνη. Ο Λύβιστρος, παρακινημένος επανειλημμένως στα όνειρά του από τον Έρωτα να βρει τη Pοδάμνη, βασιλοπούλα του Αργυρόκαστρου και προορισμένη για ταίρι του, περιπλανιέται για δύο ολόκληρα χρόνια αναζητώντας την. Όταν τη συναντά, αναγκάζεται να μονομαχήσει με τον μνηστήρα της, βασιλιά της Αιγύπτου Βερδερίχο, τον νικά και αναγορεύεται ο ίδιος βασιλιάς του Αργυρόκαστρου. Ο ηττημένος Βερδερίχος, έντονα θιγμένος από την ήττα του, χωρίζει με δόλο τους δύο αγαπημένους με τη συνεργασία γριάς μάγισσας. Ο Λύβιστρος έπειτα από μακροχρόνια αναζήτηση ξαναβρίσκει τη Ροδάμνη, χάρη στη βοήθεια του Κλειτοβού, και ευτυχισμένοι πια ξαναγυρίζουν στο Αργυρόκαστρο. Μετά την αφήγηση αυτής της ιστορίας, ο Κλειτοβός διηγείται τη δική του ερωτική περιπέτεια στο δεύτερο τμήμα του μυθιστορήματος, η οποία έχει το ίδιο θέμα. Το έργο παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με δύο άλλα έργα της ίδιας εποχής: Βέλθανδρος και Χρυσάντζα και Καλλίμαχος και Χρυσορρόη· ο ποιητής, όμως, θα πρέπει να είχε υπόψη του και άλλα πρότυπα, όπως τα μυθιστορήματα του Ευστάθιου, του Νικήτα Ευγενειανού και του Αχιλλέα Τάτιου. Τα φραγκικά πρότυπα εμφανίζονται σε μεγάλο βαθμό και μπορεί να υποστηριχθεί ότι ο δημιουργός του εμπνεύστηκε και από ανατολίτικες ιστορίες ή βυζαντινά παραμύθια. Η μορφή του έργου είναι περισσότερο λόγια, όμως σε πολλά τμήματα του κειμένου φαίνεται με σαφήνεια η επίδραση λαϊκών δημιουργημάτων της εποχής. Το σύγγραμμα διασώθηκε κυρίως σε τρία χειρόγραφα: του Παρισιού, σύμφωνα με το οποίο έγινε η έκδοση του Δ. I. Μαυροφρύδη (1868, όχι ιδιαίτερα επιτυχημένη), της Νάπολης και του Λέιντεν, στα οποία στηρίχθηκε η έκδοση του Β. Βάγκνερ (1881).